Godinu koja je iza nas pamtit ćemo po gubitku talentovanih ljudi iz svijeta muzike, filma i nauke. Gorak okus ostavila je vijest o smrti Azre Kolaković, poznatije kao Donna Ares, koja je preminula nakon višegodišnje borbe s rakom, kao i odlazak legendarne filmske dive Nade Đurevske. Prođimo kroz cijelu godinu redosljedom kako su nas legende napuštale.
U januaru nas je napustilo nekoliko poznatih, ali svijet je najviše rastužila vijest o smrti glumca Miguela Ferrera koji je bio najpoznatiji po ulozi u seriji “NCIS: Los Angeles” u kojoj je glumio Owena Grangera. Krajem prošle godine u seriji je prikazan dio iz kojeg se moglo pretpostaviti da se bori s teškom bolešću. Ferrer je glumio u filmovima “Crossing Jordan”, “RoboCop” i “Iron Man 3”. Preminuo je u 61. godini.
Preminuo je i poznati pjevač Miodrag Miki Jevremović koji je bio popularan tokom šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog vijeka. Njegovu karijeru obilježili su hitovi poput “Mama”, “Ako jednom vidiš Mariju”, “Pesnikova gitara”, “Neka toče staro vino” i druge.
Napustili su nas i glumci Gorden Kaye koji je najpoznatiji po ulozi Renea u seriji “Allo ‘Allo!” te zvijezda filmova “Alien” i “The Elephant Man” John Hurt koji je dobitnik nagrade BAFTA. Fanove igrice Pac-Man pogodila je smrt “oca” i tvorca Masaye Nakamure. Igrica se pojavila na tržištu 1980. godine i procjenjuje se da je igrica od tada odigrana 10 milijardi puta. Guinness ju je proglasio najuspješnijom arkadnom igricom.
U februaru smo ostali bez režisera i glumca Billa Paxtona koji je poznat po ulogama u filmovima “Apollo 13” i “Titanic”. Karijeru je započeo sporednim ulogama u filmovima i serijama 1970-ih godina. Osvojio je i nagradu Emmy za svoj rad na TV mini seriji “Hatfields and McCoys”. Igrao je i sporedne uloge u blockbusterima poput “Terminatora” i “Aliena”.
Ljubitelje jazza rastužila je vijest o smrti jazz ikone Ala Jarreaua koji je bio sedmerostruki osvajač Grammyja. Objavio je više od 20 albuma, a nastupao je sve do smrti.
Svijet je ostao i bez jednog od najznačajnijih svjetskih umjetnika Jannisa Kounellisa. bio je poznat po tome što je u svoje instalacije uveo nove materijale kao što su dim, ugalj, čelik, meso, pronađeni drveni objekti, komadići kamenja… Bio je jedan od prvih umjetnika koji su svoj rad poklonili projektu Ars Aevi u Sarajevu, pokrenutom u okviru inicijative za izgradnju sarajevskog muzeja savremene umjetnosti. Godine 2004. je u sarajevskoj Vijećnici postavio jedinstvenu instalaciju “Vrata Sarajeva” koja je procijenjena jednim od njegovih najznačajnijih ostvarenja.
Napustio nas je i Eugene Cernan, posljednji čovjek koji je hodao Mjesecom. Cernan je bio komandir NASA-ine misije Apollo 17 koja je u decembru 1972. godine na Mjesec odaslala posljednju ekipu astronauta. Kada je izašao iz lunarnog modula “Challenger” postao je 11. čovjek koji je kročio površinom Zemljinog najvećeg prirodnog satelita.
Legenda rock’n’rolla Chuck Berry preminuo je u martu, u 90. godini. Slavu je stekao nizom svjetski poznatih hitova poput “Roll Over Beethoven” i “Johnny B. Goode”. Dobio je Grammy za životno djelo i bio je jedan od prvih koji su ušli u Rock and Roll Hall of Fame 1986. godine.
Isti mjesec napustio nas je milijarder i filantrop David Rockefeller koji je bio vrlo moćan i utjecajan čovjek u SAD-u. On je 2015. godine, kako bi obilježio svoj 100. rođendan, poklonio 404 hektara zemlje nacionalnom parku u Maineu. Prema podacima magazina Forbes, vrijednost njegove imovine je blizu dvije milijarde dolara.
Istaknuti novinar i ljubitelj sevdaha Vehid Gunić preminuo je nakon duge borbe s bolešću u 76. godini u aprilu ove godine. Bio je dugogodišnji novinar, voditelj i urednik na Radio-televiziji Sarajevo, odnosno Radio-televiziji Bosne i Hercegovine. Objavio je brojne knjige historijskih rasprava, putopisa, intervjua, dokumentarne proze te knjige sevdalinki s komentarima. Televizijski gledaoci ga najviše pamte po kultnoj emisiji “Meraklije”.
Napustio nas je i ugledni režiser filma “Kad jaganjci utihnu” Jonathan Demme. Radio je dokumentarce među kojima su “Philadelphia”, “Something Wild” i “Talking Heads Stop ‘Making Sense'”. Demme je posljednjih godina radio s Anne Hathaway u filmu “Rachel Getting Married” te s Meryl Streep u filmu “Ricki and the Flash”, kao i remakeu filma “The Manchurian Canddiate”.
Preminuo je i tvorac interneta Robert Taylor koji je radio u Palo Alto Research centru i to u timu koji je stvorio Alto, prvi PC. Pomogao je Douglasu Engelbartu koji je u to vrijeme radio na razvoju kompjuterskog miša. Umro je i kosmonaut Georgij Grečko koji je u orbiti proveo 134 dana, što je bilo najduže do sada. Bio je smješten u svemirskoj stanici “Saljut-6” 1977. i 1978. godine.
Glumačka scena je u maju ostala bez slavnog glumca Rogera Moorea koji je najpoznatiji po ulozi Jamesa Bonda. Moore je slavnog špijuna igrao u sedam Bondovih filmova, uključujući “Live and Let Die” i “The Spy Who Loved Me”. Glumio ga je više od 12 godina.
Američki glumac Powers Boothe koji je dobio Emmyja 1980. za ulogu vođe kulta Jima Jonesa u TV filmu “Tragedija iz Gvajane: priča o Jimu Jonesu” napustio nas je također u maju. Ostvario je druge značajne uloge, među kojima i nemilosrdnog vlasnika salona Cy Tolivera u “Deadwoodu”, revolveraša Curly Billa Brociusa u “Tombstoneu” i korumpiranog senatora u “Sin Cityju”. U maju je umro i njegov kolega Michael Parks, zvijezda “Kill Billa” i “Twin Peaksa”.
Muzička scena ostala je bez Roberta Milesa, autora hita “Children” koji je bio broj jedan na muzičkim tabelama u 12 zemalja.
Zemlje bivše Jugoslavije oprostile su se od poznatog spikera Miodraga Zdravkovića koji je Jugoslavenima saopćio da je umro Tito. Čitao je i prve vijesti o atentatu na Johna Kennedyja. Tokom tragičnih događaja u Čehoslovačkoj, augusta 1968. godine, proveo je puna tri sata u studiju saopštavajući neprekidno pristigle vijesti, a slično se ponovilo i tokom Konferencije nesvrstanih u Kairu.
Početkom ljeta ostali smo bez srbijanskog glumca Bogoljuba Mitića Doše koji je bio jedan od omiljenih. Slavu je stekao u seriji “Porodično blago”, a karijeru je nastavio u mnogim serijama i filmovima. Nadimak Đoša ili Bata Đoša je dobio po ulozi Đoše iz TV serije “Porodično Blago”. U TV seriji “Agencija za SiS” je pored glavne uloge (Mulja) bio i saradnik na pisanju scenarija.
Adam West, glumac koji se proslavio ulogom Batmana 1960-ih godina, preminuo je u 88. godini. Za razliku od današnjih mračnih verzija Batmana, uglavnom inspirisanih stripom Franka Millera iz osamdesetih godina, Westov Batman bio je blesav, optimističan, pozitivan, prepun zdravog humora, jeftinih fora i urnebesnih zvučnih efekata.
Glumac i najveći američki dramatičar svoje generacije Sam Shepard napustio nas je u julu. Samuel Shepard Rogers III napisao je više od 40 predstava, a 1979. godine osvojio je Pulitzerovu nagradu za dramu “Buried Child”. Također je bio nominiran za Oscara za ulogu pilota Chucka Yeagera u filmu “The Right Stuff” (1983), dok je za saradnju na scenariju filma “Paris, Texas” nominiran je za nagradu BAFTA.
Glumac iz kultnog filma “Sam u kući” John Heard preminuo je u 72. godini u Californiji. Poznat po ulozi Petera McCallistera, oca malenog Kevina, u prva dva filma “Sam u kući” i Emmyjem nagrađenoj ulozi u seriji “Sopranosi”, Heard je glumačku karijeru počeo još sredinom sedamdesetih godina.
Balkan je ostao bez Predraga Gojkovića Cuneta, srbijanskog pjevača narodnih pjesama, starogradskih, sevdalinki, zabavnih i meksikanskih pjesama. Pjesmu “Kafu mi draga ispeci” otpjevao je više od 40.000 puta.
U augustu smo ostali bez tri glumca među kojima je Dick Gregory, prvi crni američki komičar koji je 1960-ih imao nastupe pred bijelcima. Gregory se izrugivao rasizmu u stand up nastupima. Bio je među prvim crnim američkim komičarima koji su redovno nastupali pred bijelcima. Njegovi nastupi nikoga nisu ostavljali ravnodušnim. Rušio je barijere i prelazio granice, ali ljudi su se uvijek vraćali.
Napustio nas je komičar Jerry Lewis koji je u svijetu komedije bio cijenjen kao genije. Njegov dokumentarni film “Method to the Madness” predstavio je brojne komičare, od Billyija Crystala, Eddieja Murphyja do Chevyija Chaseua. Preminuo je i Haruo Nakajima poznat po ulozi čudovišta iz filma “Godzilla”.
Jedan od najpoznatijih bodybuildera na svijetu Rich Piana, koji je plijenio pažnju nejverovatno velikim mišićima, preminuo je nakon što je proveo dvije sedmice u vještačkoj komi zbog predoziranja steroidima koje je uzimao od svoje 14. godine. Imao je 1,2 miliona pratilaca.
Septembar ćemo pamtiti kao tužan mjesec zbog smrti legendarne glumice Nade Đurevske. Dobitnica je mnogih nagrada, između ostalih i Zlatnog lovorovog vijenca za doprinos umjetnosti teatra MESS 2002. godine, Zlatne Arene Filmskog festivala u Puli (Od zlata jabuka) i nagrade SIZ-a grada Sarajeva 1989. za uloge: Maša (Čehov, Tri sestre), Hasanaginica (Isaković, Hasanaginica), Filomena (Moliere, Učene žene), Nađa (Crnjanski, Roman o Londonu) te Šestoaprilske nagrade. Ostat će upamćene njene uloge u predstavama: “Izgubljeni sin”, “Woyzeck”, “Hamlet”, “Duplo dno”, “Medeja”, “Hotel slobodan promet”, “Paskvelija”, “Majka”, “Hasanaginica”, “Čekajući Godoa”, “U agoniji”, “Pješice”… U ratnim godinama je igrala na sve tri scene sarajevskih pozorišta.
Osnivač Playboya Hugh Hefner umro je u 91. godini u mjesecu septembru. Najpopularniji magazin za odrasle počeo je izdavati u svojoj kuhinji 1953. godine. Magazin je izrastao u najveće međunarodno izdanje “muške zabave” uz tiraž od sedam miliona primjeraka mjesečno.
Glumačka scena bivše Jugoslavije osiromašena je za glumca Ljubišu Samardžića koji je umro u 80. godini. Igrao je u brojnim filmovima, kao što su “Bitka na Neretvi” (Novak), “Valter brani Sarajevo” (Zis), “Bombaši” (Kovač), “Sutjeska” (Stanojko), “Ljubavni život Budimira Trajkovića” (Vojislav Voja Trajković)… Njegova možda i najprepoznatljivija uloga jeste uloga Borivoja Šurdilovića Šurde u seriji “Vruć vetar”.
U oktobru nas je nakon višegodišnje lavovske borbe napustila Azra Kolaković poznata kao Donna Ares, u 41. godini. Prvi javni nastup imala je na “Dori” 1997. godine s pjesmom “Zadnja noć”. Postala je popularna u BiH nakon objavljene pjesme “Kazna”. Prvi album “Ti me više ne voliš” objavila je 1998. godine i on je naišao na odličan odziv publike. Napisala je i knjigu “Soba za nikoga” koja je bila njena ispovijest inspirisana borbom protiv teške bolesti, a promovirana je 2015. godine.
Otišao je i pionir rock’n’rolla Fats Domino koji je prodao je 65 miliona ploča, više od ikoga u tom razdoblju izuzev Elvisa Presleyja, kao i autor hita “Love Is in the Air” George Young. Glumac serije “Game of Thrones” Roy Dotrice umro je u 94. godini. Među istaknutim ulogama koje je ostvario je ona koju je imao u filmu “Amadeus”.
Član Sarajevske opere Duško Bugarin preminuo je u novembru ove godine. Bio je glumac, teatrolog i operni umjetnik. U Sarajevskoj operi proslavio je 35 i 50 godina umjetničkog rada, kao prvak Sarajevske opere ulogama Jupitera u opereti “Orfej u podzemlju” (1990.) i Bartola u “Figarovoj ženidbi” (2005.). U svojoj 50-godišnjoj karijeri imao je više od 80 premijera, 187 uloga u operama, operetama, mjuziklima i 5.000 nastupa. Režirao je dvije predstave (“Madame Butterfly” 1991/92. i “Basten i Bastena” 1995/96.) te bio asistent režije u tri predstave (“Orfej u podzemlju” 1990/91., “Služavka gospodarica” 1995/96. i “Šišmiš” 2005/06).
U 64. godini napustio nas je osnivač i gitarista grupe AC/DC Malcolm Young. On je bio tekstopisac, izvođač, gitarista, producent i vizionar koji je inspirisao mnoge generacije i zaljubljenike u rock and roll.
Posljednjeg mjeseca ove godine preminuo je bubnjar Psihomodo Popa Tigran Kalebota. Tigran je od 1981. do 1983. godine svirao u grupi Neron zajedno sa Šparkom. Kada je 1983. u bend došao Davor Gobac, grupa Neron mijenja ime u Psihomodo Pop. Kalebota se 1985. godine zaposlio kao ton majstor i radio je taj posao do 1996. kada daje otkaz, a u bendu je osim za bubnjeve, bio zadužen i za produkciju te režiranje spotova.
Glumačku scenu napustio je jedan od najboljih slovenskih glumaca Jernej Šugman koji je ostvario uloge u brojnim slovenskim filmovima, a javnosti je posebno poznat po ulogama u televizijskim serijama “Teatar paradajz”, “Naša mala klinika” i “Vrtičkarji”.
Preminuo je i Anur Hadžiomerspahić, jedan od najboljih i najpoznatijih grafičkih dizajnera u Bosni i Hercegovini, a ova vijest je potresla bh. javnost. Jedan je od osnivača kolekcije Ars Aevi, a posljednjih godina djelovao je kao umjetnički direktor istoimenog muzeja. Prvi je bh. umjetnik koji je svoje radove predstavio na centralnoj izložbi Venecijanskog bijenala. Dobitnik je mnogih internacionalnih i nacionalnih priznanja u polju dizajna i advertisinga.
(Klix)
