Postavljanje zvona na obnovljenu crkvu Časnog krsta u steni u Malom Zvorniku, posvećenu Svetom Vasiliju Ostroškom, obavljeno je u utorak, 28. avgusta, na praznik Uspenja Presvete Bogorodice.
Za ovaj važan događaj voljom Božijom izabran je praznik Uspenja Presvete Bogorodice, u narodu poznatiji kao Velika Gospojina, koji će ostati upamćen kao dan kada je na obnovljeni hram u steni u Malom Zvorniku postavljeno zvono veliko, odakle će ubuduće zvoniti i pozivati narod na molitvu.
Velika Gospojina ili Uspenje Presvete Bogorodice ili Međudnevnica je jedan od najvećih hrišćanskih praznika. Ovaj praznik uspomena je na smrt Bogorodice i, prema jevanđeljskom predanju, dan kada se ona vaznela na nebo i „predala svoj duh u ruke Spasitelja”. Uspenje Presvete Bogorodice spada u red Bogorodičnih praznika. Srpska pravoslavna crkva i vernici ga slave 28. avgusta, odnosno 15. avgusta po julijanskom kalendaru, kada se završava i post koji traje 14 dana. Predanje kaže da je Bogorodica živela 60 godina, prema nekim izvorima 72, da je nadživela svoga sina i kao svedok mnogih slavnih događanja, nastavila njegovu misiju.
Protonamesnik Mileta Tovarović naveo je da su vernici i sveštenstvo na ovaj veliki i važan čin čekali oko mesec dana nakon osvećenja zvona, iz tehničkih razloga, tačnije radi obezbeđenja specijalne dizalice uz pomoć koje će zvono biti postavljeno na crkvu. On sa izrazitim zadovoljstvom ističe da je sada vidno sve od onoga što je rađeno godinama. „Neka bi Bog dao da ova svetinja, koju smo danas ukrovili, u radosti i veselju služi našem rodu. Ova svetinja danas menja izgled cele Srbije. Neka milostivi Bog dâ da narod sa jedne i sa druge strane Drine dolazi da se ovde moli i da nas iz daleka grupe posećuju, da se molitva svakome primi ovde, da majka Božja svakoga zakrili i zaštiti i da Bog dâ svakome da odavde ode radostan i veseo, da se oslobodi svoje muke i greha i da u lepoti krene svojem domu i najmilijima.”
Predsednik opštine Mali Zvornik Zoran Jevtić pojasnio je da je danas, uz pomoć Hidroelektrana „Bajina Bašta” i „Zvornik”, odnosno uz razumevanje čelnih ljudi Javnog preduzeća „Elektroprivreda Srbije”, omogućeno specijalizovano vozilo za podizanje kupole, zvonika i zvona. „Novi Ostrog, kako je zaživeo u narodu, nije samo verski objekat. Uz podzemni grad Karađorđevića, rekonstrukciju mosta kralja Aleksandra Prvog Karađorđevića i nedavno najavljeno investiranje u uređenje obaloutvrde dobijamo predivan, izuzetno uređen prostor koji će upotpuniti turističku ponudu Malog Zvornika i doprineti popularizaciji naše opštine. Evidentno je da je opština prepoznala potrebe verskih zajednica, a umeće i zalaganje našeg prote Milete je izuzetno. Putnik namernik će, sigurno, uočiti ovaj izuzetan verski objekat, posvetiti mu izvesno vreme i provesti ga u Malom Zvorniku”, naglasio je Jevtić.
Osvećenje zvona, zvonika i Časnog krsta za crkvu u steni u Malom Zvorniku, u prisustvu velikog broja vernika, crkvenih velikodostojnika i gostiju, obavljeno je 21. jula, na dan Svetog Velikomučenika Prokopija, krsne slave opštine Mali Zvornik.
Ova neobična crkva u steni obronaka planine Boranje, otkrivena je pre 14 godina, a isklesana je u pećini u periodu između 1932. i 1934. godine, u vreme kada je građen tajni podzemni grad kralja Aleksandra Karađorđevića. U crkvi se svakog petka održava akatist i molitva za zdravlje, pre par godina nabavljeno je zvono na kojem se upisuju imena priložnika, a zvonik će biti postavljen na vrhu stene, na visini od 33 metra što simbolizuje Hristove godine. Na sredini urađen je mozaik Ostroga i Svetoga Vasilija, a pored i mozaici još šest svetitelja.
Unutrašnjost pećinske crkve je u obliku krsta i sva je u znaku broja 33. Isus Hristos je živeo 33 godine, radovi su počeli 1933. godine a hodnici koji su postavljeni u obliku krsta su dugi po 33 metra.
Svake godine na dan Svetog velikomučenika Prokopija, krsne slave Malog Zvornika, organizuje se litija koja kreće od crkve a završava u pećinskom hramu, gde sveštenstvo drži službu i osveštava se kraljeva česma pored samog ulaza u crkvu.
Dolaskom protonamesnika Milete Tovarovića u malozvorničku parohiju, započeti su radovi na raščišćavanju ovog prostora, a onda su 2004. godine počeli sa bogosluženjem svakog zadnjeg petka u mesecu. U početku, u malozvorničkoj Crkvi Časnog krsta, ukopanoj u steni pored magistralnog puta, službe su vršene samo za Krstovdan, potom svakog drugog, a onda, zbog želje vernika sa obe strane Drine, od proleća 2010. godine, svakog petka. Petkom uveče, održava se akatist Presvetoj Bogorodici i molitva za zdravlje. Tog dana, od 18 sati, bogomolju obasjava svetlost sveća i kandila, a ljudi dolaze da se pomole za zdravlje i pripale sveće za pokoj duše svojim najmilijima. Planirano je da se subotom služi liturgija za sve upokojene u reci Drini, bilo da su smrt našli nasilnim putem ili su dobrovoljno sebi oduzeli život u reci. Godinama, prava dragocenost crkve je krst koji je, u Mali Zvornik, preko Kanade stigao iz Indije.
Uređenje hrama i izlivanje zvona omogućeno je dobrovoljnim prilozima vernika sa obe obale reke Drine i uz podršku opštine Mali Zvornik, a u znak zahvalnosti i sećanja na priložnike na zvonu su ugravirana imena svih koji su svojim darom pomogli njegovu izradu.
Svake godine na dan Svetog velikomučenika Prokopija, krsne slave Malog Zvornika, crkva u Malom Zvorniku organizuje litiju koja kreće iz centra mesta i završava u pećinskom hramu, gde sveštenstvo drži službu i osveštava Kraljevu česmu pored samog ulaza u crkvu.
Izvori: Opština Mali Zvornik / Mali Zvornik info / Lozničke novosti/ Večernje Novosti / Vikipedija, slobodna enciklopedija.
Videozapis: Opština Mali Zvornik
Foto: Opština Mali Zvornik / Oliver Bunić / Ringier Axel Springer (RAS) Srbija
Novinari: Dalibor Krstić / Ljiljana Ristanović / Slobodan Pajić / Drago Gajić
