Predstavnici jevrejske zajednice i grada Zvornika danas su polaganjem vijenca na jevrejskom groblju u Zvorniku i pomenom, obilježili 28. maj – Dan sjećanja na stradanje zvorničkih Jevreja u Drugom svjetskom ratu. Pomen, kojem su prisustvovali gradonačelnik grada Zvornika Bojan Ivanović i zvornički sveštenik Vidoje Lukić, služio je sekretar Jevrejske opštine Doboj Dario Atijas.
Predsjednik jevrejske opštine Doboj Danijel Atijas rekao je da su se predstavnici jevrejske zajednice okupili da održe pomen i sjećanje na jevreje koji su nekad živjeli u Zvorniku, a nažalost, stradali u holokaustu u Drugom svjetskom ratu. Atijas je podsjetio da su Jevreji Zvornika ovdje živjeli od 1845. godine i dodao da se dolaskom Austrougarske na ove prostore broj Jevreja povećavao.
“Prema popisu iz 1910. godine, vidi se da je u Zvorniku od 732 kuće i 3.688 stanovnika bilo 148 Jevreja“, rekao je Atijas i naglasio da je zbog svog geografskog položaja Zvornik za Jevreje bio „obećana zemlja“, pošto se nalazio između Beograda i Sarajeva pa su zvornički Jevreji održavali veze sa Jevrejima iz ovih gradova. Ističući da su se Jevreji tog vremena bavili raznim zanatima, trgovinom i ugostiteljstvom, Atijas je rekao da su tako dali svoj puni doprinost razvoju školstva, kulture i sporta u Zvorniku.
„Ali, u maju 1942. godine ustaše su pokupile i u kamione ugurale muškarce, žene i djecu i predali ih Nijemcima u Šapcu, da bi na Banjici kod Beograda svi bili streljani od 19. do 28. maja“, rekao je Atijas. Prema njegovim riječima, kao uspomena na zvorničke Jevreje ostale su kuće Bele Fišera, Hanoja Nahmana, Avrama Bararona, Jevrejsko groblje, kao i druge građevine. Atijas se zahvalio građanima Zvornika, gradonačelniku Ivanoviću, Srpskoj pravoslavnoj crkvi, Sindikatu penzionera Zvornika koji su dali doprinos da se Jevrejsko groblje redovno održava.
Jevrejsko groblje u Zvorniku kroz prošlost
Jevrejsko groblje u Zvorniku predstavlja važan dio istorijske i kulturne baštine ovog grada, ali i Bosne i Hercegovine. Iako je brojnost jevrejske populacije u Zvorniku značajno opala tijekom 20. stoljeća, posebno u toku drugog svjetskog rata groblje ostaje svjedok bogate jevrejske prisutnosti i njihovog doprinosa zajednici.
Jevrejsko groblje u Zvorniku nalazi se stoljećima, a na groblju se nalaze spomenici i nadgrobni spomenici koji prikazuju različite stilove i simbole jevrejske tradicije.
Unatoč teškim vremenima tijekom Drugog svjetskog rata i holokausta, kada su jevrejska zajednica u Zvorniku pretrpjela strašne gubitke, groblje je ostalo kao sveto mjesto koje svjedoči o prošlosti i identitetu jevrejske zajednice. Mnogi posjetitelji dolaze na groblje kako bi odali počast preminulima i naučili o bogatoj jevrejskoj istoriji u regiji.
Jevrejsko groblje u Zvorniku je također mjesto koje podsjeća na važnost očuvanja kulturnog nasljeđa i poštovanja različitih vjerskih tradicija. Ono predstavlja sjećanje na živote jevrejske zajednice koja je nekada cvjetala u ovom području. Posjetitelji mogu dobiti uvid u bogatstvo jevrejske kulture i tradicije kroz spomenike i simbole na groblju.
Očuvanje jevrejskog groblja u Zvorniku važno je kako bi se poštovao istorijski identitet grada i omogućilo budućim generacijama da nauče o važnosti suživota i poštovanja različitih vjerskih i kulturnih tradicija.
Jevrejsko groblje u Zvorniku predstavlja spomenik koji svjedoči o nasljeđu jevrejske zajednice u ovom području te je važno mjesto koje obilježava multikulturalnost i raznolikost Zvornika.
