Iz MUP-a je saopšteno da se prevare najčešće ogledaju u tome da izvršioci putem društvenih mreža kao što su “Fejsbuk” i “Instagram” ili pozivanjem građana sa brojeva telefona ili putem aplikacija za komunikaciju reklamiraju određene lažne platforme kojima je navodno moguće investirati u kriptovalute i zaraditi velike iznose novca za kratak period.
U saopštenju se navodi da se tom prilikom izvršioci koriste različitim prevarama kako bi oštećene doveli u zabludu da im šalju novac, a na ime navodnog ulaganja u kriptovalute.
– Izvršioci se vrlo često predstavljaju kao radnici na berzi, dostavljaju oštećenima različite lažne sertifikate kojima to potvrđuju, šalju im linkove za pristup različitim platformama, te ih uvjeravaju da na tim platformama kreiraju svoje naloge i da tu mogu pratiti stanje računa i vrijednost svojih ulaganja – ističe se u saopštenju.
Iz MUP-a su dodali da se komunikacija izvršilaca i oštećenih najčešće odvija putem elektronske pošte ili aplikacija za komunikaciju (poput “Vocapa” i “Vajbera”).
Da bi izgledali uvjerljivo, izvršioci komuniciraju na lokalnom jeziku i u komunikaciji pokazuju razumijevanje ukoliko oštećeni nisu upoznati o načinu trgovanja kriptovalutama.
– Vrlo često ivršioci nude tehničku pomoć u smislu da kreiraju oštećenima naloge na društvenim mrežama, mejl adresu, kao i da putem aplikacija za daljinski pristup (na primjer „Eni desk“) pristupe računaru ili mobilnom telefonu oštećenog, te direktno vrše podešavanja, skidanje podataka i slično”, navodi se u saopštenju.
Kako bi stekli protivpravnu imovinsku korist, izvršioci navode oštećene da im novac uplaćuju putem različitih servisa za plaćanje kao što je “Vestern junion”.
U saopštenju se dodaje da oni tom prilikom uvjeravaju oštećene da je novac potrebno uplatiti radi troškova navodnih provizija, kamata, berzanskih usluga, osiguranja ili depozita.
– Najčešće se uplate vrše na imena stranih lica u zemljama kao što su Gruzija, Portugalija i ostale zemlje koje nisu sa našeg govornog područja. Ovim vidom prevara pričinjava se izuzetno velika materijalna šteta koja u pojedinačnim slučajevima iznosi i po nekoliko desetina hiljada KM – naveli su iz MUP-a.
U saopštenju se ističe da je novac najčešće veoma teško ili nemoguće vratiti s obzirom na to da se prijavljivanje vrši tek nakon proteka dužeg perioda, to jest kada oštećeni shvati da je prevaren, doveden u zabludu i da neće ostvariti obećanu zaradu.
MUP savjetuje građane da se zaštite tako što će se informisati o blokčejn tehnologiji i kriptovalutama, o platformama za trgovinu kriptovalutama i pružaocima usluga povezanih sa virtuelnim valutama.
MUP savjetuje i da se provjerava pouzdanost platformi za trgovinu kriptovalutama, te zaštiti kripto novčanik, a preporuka je korištenje takozvanih hladnih novčanika, koji će biti odvojeni od mreže i zaštićeni šifrom.
Iz MUP-a savjetuju da se provjeri identitet osoba sa kojima se ulazi u poslovnu saradnju, te da se uplate vrše samo putem banaka, provjerenih servisa i na imena osoba koje su provjerene i poznate.
Jedan od savjeta je i postavljanje jake lozinke na naloge, dvostruke autentifikacije, kao i korištenje licenciranih operativnih sistema i antivirusnih programa koji mogu prepoznati i upozoriti na mnoge vrste napada, fišing stranice, lažne mejl poruke i slično.
Iz MUP-a skreću pažnju da nikako ne treba ostvarivati komunikaciju i poslovnu saradnju sa nepoznatim osobama, sa onima koje se nalaze u inostranstvu i čiji se identitet ne može potvrditi uživo niti otkrivati lične podatke nepoznatim licima.
U saopštenju se navodi da nikako ne treba fotografisati i slati fotografije lične karte, putne isprave, kartica za bezgotovinsko plaćanje i drugih ličnih dokumenata i isprava nepoznatim licima ili onima koje upoznaju putem interneta.
Iz MUP-a ističu da ne treba otkrivati lozinke drugim osobama, omogućavati daljinski pristup svojim uređajima kao što su mobilni telefon ili računar instaliranjem aplikacija kao što su “Eni desk” i “Tim vjuer”.
Ukoliko se ovako nešto dogodi iz MUP-a ističu da je potrebno blokirati kartice za bezgotovinsko plaćanje ukoliko su korištene za plaćanje, sačuvati svu komunikaciju koja uključuje brojeve telefona, fotografije ekrana sa komunikacijom, te dokumentaciju koja se odnosi na transfere novca.
U saopštenju se dodaje da je potrebno sačuvati i podatke o društvenim mrežama i platformama, odnosno njihove URL adrese, između ostalog, fotografijom ekrana.
MUP poziva građane da ovakve događaje prijave i napominje da dodatne informacije o ovom i drugim vidovima sajber kriminala mogu pronaći na internet prezentaciji Jedinice za visokotehnološki kriminalitet mup.vladars.rs/vtk-cir.
