Na tlu Evrope lutaju radioaktivne divlje svinje

Već je otprije poznato da divlje svinje u jugoistočnoj Njemačkoj imaju visoke nivoe radioaktivnog cezija, što se često pripisivalo katastrofi u Černobilu 1986. godine. Ali, dok su se niovi radioaktivnosti smanjili kod drugih životinja, iz nekog misterioznog razloga su se zadržali u veprovima, što je fenomen poznat kao “paradoks divlje svinje”.

Prema najnovijem istraživanju, za ovu pojavu su uz Černobil kriva i testiranja nuklearnog oružja sprovedena sredinom 20. vijeka, odnosno izgleda da se veprovi zbog Černobilske katastrofe i nuklearnih testiranja i dalje kontaminiraju radioaktivnim materijalom putem ishrane, piše “Science Alert”.

Radioaktivno zagađenje koje dospije u okolinu nakon nuklearne nesreće predstavlja značajnu prijetnju ekosistemima. Nakon Černobilske katastrofe, koja se dogodila prije 37 godina, došlo je do povećanja kontaminacije radioaktivnim cezijem, posebno cezijem-137, čije je vrijeme poluraspada oko 30 godina.

Ali poluživot puno stabilnijeg izotopa (cezij-135), koji može nastati nuklearnom fisijom, traje preko dva miliona godina. Prema prethodnim istraživanjima, razmjera cezija-135 i cezija-137 može ukazati na izvor samog cezija. Visok udio ukazuje na eksplozije nuklearnog oružja, a nizak na nuklearne reaktore.

Stoga su radioekolog Feliks Stager sa Univerziteta Leibnic u Njemačkoj i njegovi kolege napravili analizu nivoa cezija u 48 uzoraka mesa divljih svinja koje su od 2019. do 2021. prikupili lovci iz 11 regija Bavarske. Nivo radioaktivnog cezija u 88 odsto ispitanih uzoraka mesa bila je viša od njemačkog zakonskog praga.

Koristeći razmjeru cezija-135 i cezija-137, stručnjaci su utvrdili da je testiranje nuklearnog oružja odgovorno za 12 do 68 odsto kontaminacije u uzorcima. Odnosno, uprkos tome što je Černobil glavni izvor cezija u divljim svinjama, otprilike četvrtina uzoraka je imala dovoljno značajan doprinos cezija iz testiranja nuklearnog oružja.

S obzirom na to da se divlje svinje hrane na specifičan način, poput potragom za tartufima, apsorbovale su različite nivoe kontaminacije iz oba izvora, što je pridonijelo tome da su i dalje “radioaktivne”.

“Ova studija ilustruje da strateške odluke o sprovođenju atmosferskih nuklearnih eksperimenata prije 60-80 godina još uvijek utiču na udaljena prirodna okruženja, divlje životinje i ljudske izvore hrane”, zaključili su naučnici.

Istraživanje “Disproportionately High Contributions of 60 Year Old Weapons-137Cs Explain the Persistence of Radioactive Contamination in Bavarian Wild Boars” objavljeno je u časopisu “Environmental Science & Technology”, prenosi “Index”.