Godine 1878. na Berlinskom kongresu, upravu nad Bosnom i Hercegovinom dobila je Austrougarska monarhija.
Narod u našoj domovini nikako se nije mogao pomiriti sa tom odlukom, te su tri mjeseca uz velike ljudske žrtve zaustavljali Austrijance i Mađare, ali krajem oktobra 1878. godine završena je okupacija.
Suverenitet nad Bosnom i dalje je samo formalno imao sultan, ali činjenica je da su svu vlast imali austrougari.
Što se tiče privrede Zvornika, koji je ujedno bio sjedište i Sreza ( prevedeno na današnje vrijeme kao neka vrsta centra regije) učinjen je značajan napredak u svim sferama života u odnosu na zatečeno stanje.
U cilju iskorištavanja prirodnog bogastva ovog kraja, prvi potez nove vlasti bio je uređenje puteva. Tako su već do kraja 1879. godine otvoreni putevi Zvornik – Tuzla (išao preko Snagova), i put Zvornik – Bijeljina, da bi se 1885. godine uveliko radilo na izgradnji puta Zvornik – Sarajevo.
Godine 1889. naš grad dobija i prvi telefon, doduše korišten je samo za vojne potrebe, a tek od 1909. godine telefonsku liniju dobija i ostalo civilno stanovništvo.
Pred početak Prvog svjetskog rata, odnosno pred 1914. godinu, Zvornik pored matične pošte otvara i pomoćne pošte (filijale) u Capardama, Kozluku, Papraći i Drinjači.
Na liniji Zvornik – Srebrenica 1886. godine uveden je i prevoz putnika. Kako? Prevoz je vršen u običnim kolima, a nekoliko godina kasnije obična kola zamjenjena sa natkrivenim sa dva mjesta za putnike. Možete samo zamisliti koliko je dugo trajao taj put.
U Zvorniku je 1909. godine otvorena i Kotorska poljoprivredna zadruga, koja je imala za cilj unaprijeđenje poljoprivrede u Srezu.
Početkom 20. stoljeća, u Zvorniku oformljeno je Udruženje Srba zanatlija i Zanatsko društvo (bez vjersko – nacionalnog obilježja) čiji je glavni cilj bio unaprijeđenje zanatska proizvodnje.
Za vrijeme austrougarske vladavine (koja je u našem gradu 1910. godine imala vojni garnizon od oko 600 vojnika) od kulturno – prosvjetnih ustanova i organizacija djelovale su dvije osnovne škole (srpska i državna škola), Sokolsko društvo “Srpski soko”, zatim Srpska narodna čitaonica, medresa i ruždija (viši stepen muslimanskih vjerskih škola), kao i nekoliko mekteba za osnove muslimanske vjerske pouke.
Od vjerskih objekata bile su dvije crkve (pravoslavna i katolička), 7 džamija i sinagoga.
Oko 1910. godine postojala je i Kirathana – muslimanska čitaonica, smještena na samom ulazu u mahalu Bair.
Na početku 20. stoljeća u Zvorniku postojala je i pozorišno amaterska grupa, a od kulturno – prosvjetnih društava egzistirala su tri: “Gajret”, “Prosvjeta” i “Napredak”.
Iz svega navedenog vidi se da je za vrijeme austrougarske vladavine Zvornik u svakom pogledu sve više napredovao, posebno u privrednom, ali početak Prvog svjetskog rata uveliko će doprinjeti i zaustaviti dalji napredak.
(Zvornički.ba
