Radovi se odvijaju po projektu Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva, a obuhvataju izvođenje arheoloških istraživanja, konzervaciju i prezentaciju na ostacima srednjovekovne crkve na lokalitetu.
Vrednost navedenih aktivnosti iznosi 6.816.186,50 dinara sa PDV-om, a sredstva za realizaciju obezbedila je lokalna samouprava iz budžeta.
Predstavnici Zavoda obišli su ovih dana lokalitet, kako bi se uverili da se radovi na zaštiti i uređenju lokaliteta odvijaju prema planu.
Prilikom posete oni su sa čelnicima lokalne samouprave razmotrili ideje i mogućnosti za nove projekte vezane za uređenje lokaliteta.
Prema rečima predsednika opštine, Zorana Jevtića, lokalna samouprava u Malom Zvorniku, koja je u protekle četiri godine omogućila nastavak istraživanja na lokalitetu, započetih 2013. godine, i ubuduće će posvećeno raditi na ovom planu i podržavati projekte u cilju dobijanja novih saznanja o lokalitetu, zaštite i uređenja prostora u turističke svrhe.
„Imajući u vidu značaj arheološkog nalazišta Orlovine, finansirali smo i izradu tehničkog projekta konzervacije nalazišta, koji predstavlja osnov za zaštitu pronađenih materijalnih ostataka i uređenje lokaliteta u turističke svrhe“, rekao je Jevtić.
On je naveo da je u dogledno vreme planirano i formiranje muzejske zbirke, kako bi pronađeni predmeti bili adekvatno smešteni, zaštićeni i predstavljeni javnosti.
U okviru muzejske zbirke biće izloženi predmeti pronađeni na lokalitetu, kao i drugi artefakti, koji svedoče o bogatom kulturno-istorijskom nasleđu opštine.
Predstoji i uređenje prilaza lokalitetu za posetioce, izgradnja neophodne putne i druge infrastrukture, uređenje pešačkih staza, sa mestima za odmor, kao i prilaza vidikovcima, sa kojih se pruža veličanstven pogled na Zvorničko jezero i okolinu.
Zasluge za otkrivanje lokaliteta „Orlovine“ pripadaju istoričaru i velikom zaljubljeniku u istoriju Malog Zvornika profesoru istorije Dejanu Paviću, koji je, na žalost, pre nekoliko godina preminuo, a na čiju inicijativu su pre 8 godina počela pomenuta arheološka istraživanja.
Zahvalnost na istraživačkom radu i upornosti da nam omogući uvid u razdoblje istorije, koje je, prekriveno slojevima zemlje, vekovima stajalo neotkriveno, opština Mali Zvornik duguje i profesoru Dejanu Radičeviću, docentu Filozofskog fakulteta u Beogradu, koji je zajedno sa profesorom Pavićem, ali i nakon njegove smrti, predano radio na otkrivanju Orlovina.
Prema tvrdnjama stručnjaka, „Orlovine“ su posle Caričinog grada drugi značajan arheološki lokalitet u Srbiji, koji svedoči o životu na ovom prostoru u vreme vladavine vizantijskog cara Justinijana.
Na Orlovinama su pronađeni ostaci utvrđenja iz ranovizantijskog perioda, tačnije iz 6. veka nove ere, kao i ostaci crkve većih dimenzija tipa bazilike i različitih sitnih predmeta iz tog doba.
Interesantno je da su u okviru istraživanja na istom lokalitetu pronađeni i ostaci građevina i drugi materijalni ostaci iz ranog srednjeg veka.
Ljiljana Ristanović
