U kanjonu rijeke Drinjače od njenog ušća pa do Kladnja nekad je bila saobraćajnica koja je ostatk Bosne povezivala sa gradovima na prostoru današnje Srbije i svim ostalim gradovima do Carigrada. Najistaknutiji srednjovjekovni gradovi iz kanjona Drinjače bili su Perin i Susjed, dok je lokacija Perina poznata, o lokaciji nekadašnjeg grada Susjed iz doline Drinjače se nagađa i pretpostavlja za nekoliko lokaliteta. Jedna od legendi o gradovima iz klanca Drinjače kaže da jedan od ova dva grada u 15 stoljeću bio kompletan natkriven olovnim pločama. U jednom od napada na taj grad, braniocu su prilikom nadjačavanja neprijatelja uspjeli izazvati eksploziju koja je raznijela kompletnu olovnu ploču, a neprijatelje vratiti odakle su i došli. Oba grada Perin i Susjed su danas zaboravljeni i čekaju potomke svojih stanovnika da im se ponovo vrate.
U nastavku prenosimo zapis o gradu Perin koji je napisao Dževad Tosunbegović u svojoj knjizi.
Iz knjige: Kamenica i Glodi, autora Dž. Tosunbegovića i B. Omerovića:
PERIN – ZABORAVLJENI GRAD U KANJONU DRINJAČE
Perin, srednjevjekovni utvrđeni grad bosanske feudalne porodice Staničića, u istorijskim dokumentima pominje se 1444. godine, kada se gospodar grada Tvrtko Staničić navodi kao usorski vojvoda. Podignut je u kanjonu Drinjače, kao utvrđenje sa dvije kule na dva uzvišenja, povezana kamenim zidom.
Sa sjeverne strane utvrđenja nalazi se zaravan, na kojoj se nalazilo manje podgrađe. Sa gornje, zapadne kule kontrolisano je područje uzvodno od grada, dok se sa donje, veće kule, mogao kontrolisati prilaz gradu sa istočne strane.
U okolini Perina je i nekoliko nekropola stećaka: Lemino brdo u Gornjoj Kamenici (opština Zvornik) i Mramorje kod Perinja (opština Šekovići).
U osmanskim popisima navodi se već u prvom zvorničkom defteru, pominje se varoš grada Perina i mustahfizi, sve u okviru sandžak-begovog hasa. Prema popisu iz 1533. godine varoš tvrđave Perin imala je 13 muslimanskih kuća, uz 6 neoženjenih, kao i dvije hrišćanske kuće, sa poreskim prihodom od 1.171 akči. Pripadala je hasu zvorničkog sandžak-bega. Po istom popisu navedeni su Mehmed, dizdar tvrđave Perin, ćehaja Halil i timarnici Mustafa, Salija, Hasan (sin Durmiša), Hamza (tobdžija), Bajezid (sin Ajasa), Ajas (sin Ahmeda), Hasan (sin Jusufa), Hizir (sin Mahmuda). Sa pomicanjem krajina na sjever tvrđava Perin gubi na značaju, tako je 1548. godine bilo je samo 9 mustahfiza u Perinu. Podgrađe Perina je imalo je imalo manji trg, a okolno stanovništvo je bilo ratarsko.
Prema popisu nahije Kušlat iz 1604. godine evidentirana je varoš tvrđave Perina, a navode se i baštine posadnika Perina. Vremenom tvrđava Perin je gubila na značaju, tako da je napuštena krajem 17. Ili početkom 18. vijeka.
(Iz knjige: Kamenica i Glodi, autora Dž. Tosunbegovića i B. Omerovića)
(Zvornicki.ba)
